ملاک حقانیت اسلام (با تاکید بر جنبه عقلی)

این تحقیق شامل سه فصل می‏باشد. در فصل اول به بیان کلیات و تعریف کلیدواژه‏ها و اصطلاحات مهم و اساسی موضوع مورد بحث پرداخته شده است. پس از تبیین کلیات و روشن شدن تعاریف، فصل دوم به معرفی و بررسی ملاک‏های حقانیت و برتری یک دین نسبت به ادیان دیگر اختصاص یافته است. و در نهایت، در فصل سوم پس از تطبیق معیارهای حقانیت و برتری یک دین با دین اسلام، درصدد اثبات حقانیت و برتری دین اسلام برآمده‏ایم. در بخش جمع‏بندی و نتیجه‏گیری نیز، خلاصه برخی دیدگاه‏ها و مطالب گفته شده به صورت اجمالی بیان می‏شود و با توجه به دلایل عقلی و نقلی ذکر شده، این نتیجه حاصل می‏شود که دین اسلام، دین برحق و برتر است. فصل اول شامل تبیین کلیات و تعریف واژه‏ها و اصطلاحاتی است که هرکدام در جایگاه خود دارای اهمیت بوده و در روشن شدن موضوع بحث و نتیجه‏گیری آن موثر است. اولین و اساسی‏ترین واژه، دین است. زیرا برای اثبات حقانیت دین اسلام ابتدا لازم است تعریف و هویت «دین» و «اسلام» به طور جداگانه مشخص شود و در مرحله بعد به «دین اسلام» پرداخته شود. در راستای بحث دین، عباراتی هم‏چون «عصمت»، «تواتر»، «شهرت»، «تجدد» و «حقانیت» مطرح می‏شود که تعریف آن‏ها نیز لازم است. با توجه به ارتباط بحث «دین» با «انسان» و موضوعات مرتبط با انسان (عباراتی نظیر «عقل» و «فطرت»)؛ می‏بایست ویژگی‏های انسان و نیاز او به دین و نبوت مورد بررسی قرار گیرد. در فصل دوم، معیارهای حقانیت یک دین مشخص شده و هر یک از آن‏ها به تفصیل بررسی می‏شود؛ این معیارها عبارت است از: 1- عقل‏گرایی، 2- جامعیت، 3- تحریف‏ناپذیری و عصمت، 4- سازگاری دین با فطرت. پس از بیان معیارهای حقانیت دین، به بررسی معیارهای برتری یک دین نسبت به سایر ادیان پرداخته می‏شود. چنان‏چه دینِ مفروض دارای تمام ملاک‏های حقانیت باشد، و از صفات کمال‏گرایی و تجددگرایی نیز برخوردار باشد، دین برتر شناخته می‏شود. در فصل سوم که فصل نهایی این تحقیق است تمامی ملاک‏هایی که در فصل گذشته برای تعیین حقانیت و برتری یک دین معرفی شد، با دین اسلام تطبیق داده می‏شود و در صورت وجود تمام ملاک‏های نام‏برده شده، دین اسلام به عنوان دین برحق و برتر شناحته می‏شود. عقل‏گرایی در اسلام، اولین ملاک حقانیت این دین محسوب می‏شود؛ جامعیت دین اسلام هم از دو طریق استدلال عقلی و نقلی اثبات می‏شود؛ عصمت و تحریف‏ناپذیری اسلام یکی دیگر از ملاک‏های حقانیت آن به شمار می‏رود؛ و درصورت اثبات سازگاری آموزه‏های اسلامی با فطرت انسان، حقانیت دین اسلام اثبات می‏شود. درنهایت، با بررسی ملاک‏های برتری یک دین و تطبیق آن‏ها با احکام اسلامی، درصدد اثبات حقانیت و برتری دین اسلام هستیم. دلایل برتری دین اسلام عبارت است از حقانیت، کمال‏گرایی و تجددگرایی.